Europa: wydarzenia tygodnia 16/2016

Przeczytaj także: Europa: wydarzenia tygodnia 15/2016

• Po opublikowaniu w "Panama Papers" informacji o wycieku z kancelarii Mossack Fonseca ok. 11,5 mln dokumentów, które wskazują osoby unikające płacenia podatków w ich krajach, głos zabrali ministrowie finansów państw UE. Poparli oni na nieformalnym posiedzeniu w Amsterdamie utworzenie wspólnej listy tzw. rajów podatkowych, czyli krajów, których jurysdykcje nie przekazują informacji o transferowanych do nich dochodach obywateli państw trzecich.
• Przedstawiciele kredytodawców porozumieli się z rządem Grecji, co ma otworzyć drogę do wypłaty kolejnej transzy pomocy oraz umożliwić restrukturyzację zadłużenia. Jednak w komunikacie jest stwierdzenie, że strefa euro nie chce się jednak zgodzić na nominalne zmniejszenie długu.
• Leszek Balcerowicz został przedstawicielem prezydenta w Gabinecie Ministrów. Prezydent Ukrainy podpisał w piątek dekret w tej sprawie.
• EBC pozostawił stopy procentowe bez zmian. Rada Prezesów Europejskiego Banku Centralnego (EBC) utrzymała ich podstawowy poziom.
• Powraca pomysł utworzenia wspólnego obszaru gospodarczego od Lizbony do Władywostoku oraz współpracy między Unią Europejską a Eurazjatycką Unią Gospodarczą. Niemiecki biznes popiera tą propozycję, Polska jest sceptyczna wobec niej.
• Ciąg dalszy afery spalinowej niemieckiego Volkswagena. Kierownictwo koncernu w końcu wypracowało kompromis z władzami Stanów Zjednoczonych, który został przedstawiony sędziemu w San Francisco. Zakłada ono m.in. opcję odkupienia przez niemieckiego producenta większości objętych skandalem samochodów z silnikami Diesla bądź ich naprawienia, a także "znaczące odszkodowania" dla właścicieli tych pojazdów. Warto tu dodać, że w sądzie złożono setki cywilnych pozwów amerykańskich obywateli w związku z manipulowaniem pomiarami emisji spalin przez niemiecki koncern. Problem jest niebagatelny, bo sprawa dotyczy planu naprawy ok. 580 tys. samochodów Volkswagena z silnikami Diesla, które są objęte sądowym postępowaniem wyjaśniającym. Warto tu dodać, że w końcu ubiegłego roku w trakcie śledztwa niemiecki koncern przyznał się do zainstalowania w łącznie około 11 mln samochodów oprogramowania pomagającego fałszować wyniki pomiarów zawartości tlenków azotu w spalinach silników Diesla. Zarząd koncernu poinformował, że w związku ze spodziewanymi kosztami, zdecydował o zwiększeniu rezerw na pokrycie w/w strat (dotąd planowano 6,7 mld euro).
• Sukcesem Kremla zakończyła się druga runda sporu między Rosją, a grupą akcjonariuszy Jukosu. Sąd okręgowy w Hadze ostatecznie obalił orzeczenie Stałego Trybunału Arbitrażowego (STA) z 2014 roku nakazujące Rosji wypłacenie odszkodowania w wysokości 51,57 mld USD grupie byłych akcjonariuszy Jukosu. Podstawą wyroku STA było uznanie tez oskarżycieli Kremla, że koncern naftowy został zniszczony z pobudek politycznych. Natomiast nie rozpatrywał on przekroczeń prawa gospodarczego w kierowaniu koncernem działań państwa zmierzających do odzyskania zadłużenia koncernu wobec niego. Podobną taktykę przyjął Kreml. W rezultacie sprzyjająca mu decyzja sądu opierała się na przesłankach formalnych. Zdaniem sądu Stały Trybunał Arbitrażowy w Hadze nie miał kompetencji do orzekania w tej sprawie, ponieważ podstawą postępowania arbitrażowego był traktat energetyczny, który co prawda Rosja podpisała, ale którego nie ratyfikowała. Na stole są miliardowe kwoty więc nic dziwnego, że sprawa będzie miała ciąg dalszy. Potwierdziła to firma GML, która reprezentuje byłych akcjonariuszy Jukosu, a która zapowiedziała odwołanie od wyroku haskiego sądu.
• Grupa PKN Orlen poniosła spore straty powstałe w wyniku pożaru zakładu rafineryjnego Unipetrol w Litvinowie. Płocki kombinat skrupulatnie oszacował poniesione straty. Jego zdaniem powinien otrzymać ok. 2 mld zł. Liczy je następująco: Szacuje się koszt odbudowy instalacji, tzw. property damage na ok. 600 mln zł, dotychczas utracone zyski to już ponad 800 mln zł, a ponieważ odbudowa będzie trwała w II i III kw., to w tym okresie spółka poniesie kolejne straty w wysokości 600 mln zł z tytułu utraconych korzyści.
• Białoruś ma bardzo zaawansowaną budowę elektrowni atomowej. Jej położenie jest niepokojące. Jest ona budowana w odległości ok. 50 km od stolicy Litwy zamieszkanej przez ponad pół miliona). Nic dziwnego, ze Litwa protestuje podpierając się obowiązującym w tym zakresie uregulowaniom europejskim. Według oficjalnych informacji Mińska, pierwszy blok elektrowni ma być oddany do użytku już w 2018 roku.
• Z raportu Oil Market Futures, przygotowanego m.in. przez analityków Cambridge Econometrics wynika, że wprowadzenie technologii niskowęglowych w transporcie może obniżyć w latach 2020-50 globalne ceny ropy, a tym samym wydatki na nią, o 330 mld USD rocznie. Mam tu na myśli napęd hybrydowy, elektryczny (a w niedalekiej przyszłości wodorowy). Skuteczne wprowadzenie go w życie umożliwiłoby utrzymać ceny ropy na poziomie niższym o 15 proc. w 2020 r. i o 29 proc. w 2040 - w porównaniu z cenami normalnymi. Te oszczędności na niższych cenach ropy mogą być wykorzystane w innych segmentach gospodarki. W przypadku UE, która (importuje 88 proc. ropy) da to oszczędności ok. 29 mld euro do 2030 r.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

SZWAJCARSKIE FIRMY ZAINTERESOWANE INWESTYCJAMI W POLSCE

Z danych Polsko-Szwajcarskiej Izby Gospodarczej wynika, że kraj ten jest drugim po Stanach Zjednoczonych inwestorem spoza Unii Europejskiej. Obroty z wymiany handlowej są zbilansowane, a Polska nawet więcej eksportuje do Szwajcarii niż z niej importuje. Głównym przedmiotem wymiany są maszyny i urządzenia oraz sprzęt transportowy. Szwajcarzy coraz chętniej szukają w Polsce usług biznesowych.

– Szwajcarzy bardzo dużo inwestują w Polsce. Są drugim co do wielkości inwestorem spoza Unii Europejskiej po Stanach Zjednoczonych i są z tych inwestycji zadowoleni – mówi agencji informacyjnej Newseria Biznes Marek Szymański, prezes Polsko-Szwajcarskiej Izby Gospodarczej. – Wymiana handlowa między Szwajcarią a Polską jest na bardzo wysokim poziomie i z roku na rok się rozwija, a inwestycje szwajcarskie w Polsce rosną. Ta wymiana jest po obu stronach bardzo pozytywna. W Izbie mamy coraz więcej zapytań od polskich przedsiębiorstw, które chciałyby inwestować w Szwajcarii, które chciałyby przenosić swoją działalność do Szwajcarii, dlatego planujemy rozszerzenie działalności także na rynku szwajcarskim.

W badaniu klimatu inwestycyjnego PAIiIZ przeprowadzonego wspólnie z Grant Thornton i HSBC, Szwajcarzy najlepiej spośród inwestorów z 21 krajów oceniali Polskę jako miejsce do inwestowania (przyznali 4 pkt na 5 możliwych).

Jak informuje PAIiIZ na koniec 2014 roku Szwajcaria była trzynastym w ogóle, a drugim spoza UE inwestorem w Polsce. Wartość jej bezpośrednich inwestycji wynosiła wówczas 4 mld euro. Z kolei wymiana handlowa między oboma krajami wyniosła w 2015 roku blisko 3 mld euro i była o ok. 250 mln euro wyższa niż w 2014 roku. Na import przypadło prawie 1,4 mld euro, a na eksport – 1,6 mld.

W 2014 roku w imporcie najwyższą wartość miały chemikalia (2,11 mld zł) oraz maszyny, urządzenia i sprzęt transportowy (1,91 mld zł). Ta ostatnia kategoria była też największa w polskim eksporcie (2,25 mld zł), a za nią następowały towary przemysłowe według surowca (1,19 mld zł) oraz różne wyroby przemysłowe (1,16 mld zł).

– Dzisiaj wiodącym elementem biznesu szwajcarskiego w Polsce jest BPO, czyli Business Process Outsourcing, i SCC, czyli centra usług wspólnych. Chodzi o tworzenie wspólnych serwisów dla szwajcarskich koncernów w Polsce. Tutaj Polacy wygrywają bardzo dobrą kadrą, kosztami tej kadry, doskonała infrastrukturą i stabilnymi warunkami. To wszystko zachęca szwajcarskie koncerny do inwestowania w centra usług wspólnych w Polsce i jest to najszybciej rosnąca gałąź gospodarki w biznesie szwajcarsko-polskim – przekonuje Szymański.

Prezes Polsko-Szwajcarskiej Izby zauważa, że Szwajcarię w Polsce reprezentują także firmy przemysłowe czy przetwórcze. Wśród nich jest Franke, której Szymański jest prezesem, czyli producent wyposażenia dla kuchni indywidualnych i restauracyjnych, łazienek i umywalni. Firma ma w Polsce dwa zakłady: w Sękocinie pod Warszawą, gdzie produkuje głównie zlewozmywaki i baterie, oraz w Gdyni, gdzie powstają systemy kuchenne dla restauracji szybkiej obsługi. Innym przykładem inwestycji w Polsce jest koncern Nestlé – największy producent produktów spożywczych na świecie, który tylko w Polsce zatrudnia ponad 5 tys. osób i ma dziewięć zakładów produkcyjnych.

– To jest bardzo szeroka działalność. Praktycznie w każdym segmencie mamy firmy szwajcarskie, zarówno w przemyśle farmaceutycznym, np. Roche, Novartis, w sektorze bankowym, tu Credit Suisse i UBS są potężnymi inwestorami, jak i w przemyśle maszynowym, np. Franke, ABB, Stadler. To potężni gracze, którzy naprawdę są związani z Polską – zapewnia Szymański.

Z kolei polskie firmy, które odniosły sukces w Szwajcarii, to m.in. producent autobusów Solaris czy informatyczny Comarch.

Ostatnie badania przeprowadzone wśród inwestorów zagranicznych z dwunastu krajów, także Szwajcarii, przez Polsko-Niemiecką Izbę Przemysłowo-Handlową pokazały, że Polska wciąż cieszy się największym uznaniem inwestorów zagranicznych spośród krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Za nami są Czechy, Słowacja i Estonia.

– Wydaje mi się, że doświadczenia lat ubiegłych i pozytywny odbiór wszystkich inwestycji do tej pory jest elementem zapraszającym do Polski i na pewno Szwajcarzy patrzą pozytywnie na przyszłość Polski, choć zmiany polityczne nie uspokajają ,w tej chwili są pewne napięcia, które nie do końca są potrzebne – mówi Marek Szymański.

Marek Szymański, prezes Polsko-Szwajcarskiej Izby Gospodarczej